Herkeste, özellikle CHP'lilerde bir kafa karışıklığı... HDP'nin barajı aşması hayırlı mı değil mi? Herkes bu soruya yanıt arıyor.
Geçenlerde bir senaryo ortaya koymuş HDP’nin barajı aşmasının AKP'yi değil CHP-MHP koalisyonunu engellediğini belirtmiştim. O senaryoya pek çok eleştiri ve yanıt geldi. Ortaya koyduğum rakamlar da sosyal medyada çok yayıldı ve tartışıldı. Anlaşılan hesaplamayı biraz açıklamam ve bu eleştirilere birtakım yanıtlar vermem gerekiyor:
1.
Ortaya koyduğum senaryoya gelen en büyük eleştiri AKP'nin %38'e kadar düşmeyeceği idi. Bunu elbette bilemeyiz. Çünkü seçim sonuçlarını oylarımız değil AKP'nin yaptığı hilenin boyutu belirliyor. Fuat Avni de twitter'da AKP'nin gerçek oyunun %38 olduğunu ama 3.5 milyon yani %7 oy çalmak için planlar yaptığını yazdı.
Maalesef Türkiye'de hiç kimse, AKP'nin seçim hilelerini ayarlayan merkezi bile, AKP'nin kaç oy alacağını tahmin veya tayin edemez. Çünkü her şey oy hırsızlığının önlenip önlenmdiğine bağlı. Allah’tan CHP ve MHP artık uyanık. Hile girişimlerinin bir kısmını engelleyeceklerdir. Keşke tümü engellense de AKP'den kurtulsak.
Sonuç olarak AKP %38 oy alabilir dediğimde, kesinlikle sonuç budur demiyorum. Diyemem zaten. Ama AKP o rakamlara kadar düşerse yaşanacakları ortaya koyuyorum. Belki de AKP %30’a kadar gerilemiştir ama 8 puan kadar hile yapmayı başarıp %38’e anca çıkabilecektir. Kim bilebilir? Seçim güvenliğinin bu kadar tartışmalı olduğu bir ülkede kimse kesin tahminlerde bulunamaz zaten.
2.
Analizimde bugünlerde herkesin bir kutsal metin gibi tekrarladığı “HDP barajı geçerse AKP'nin aleyhine olur" tekerlemesinin her zaman doğru olmadığını ortaya koymaya çalıştım.
AKP gerçekten de %38'e inerse, sonuçlar verdiğim şekilde çıkacak ve CHP-MHP koalisyon yapabilecektir. Tek bir şartla: HDP barajı aşmazsa...
3.
Bence herkesin üstünden atladığı temel olgu, HDP'nin %9.9 oy aldığında gerçekleşecek tabloyla %10 alacağı zamankini karşılaştırmak. Bu doğru bir metod değil. HDP'nin gerçek oy oranı %7. Bu konuda herkes hemfikir. HDP’liler bile... Zaten bu yüzden HDP'nin de seçim stratejisi CHP’den emanet oy istemek üzerine kurulmuş durumda. Öyleyse karşılaştırmayı bu %3 emanet oy üzerinden yapmak gerekiyor.
Anlayacağınız, HDP oylarını 3 puan artırıp barajı geçtiğinde bu oylar havadan gelmeyecek. Bir partiden düşecek. Bu parti hangisi olabilir? MHP asla olamaz. Baraj altı partiler zaten kemik oylara sahip, değişmez. Ya CHP'den ya da AKP'den alacak.
4.
Kimileri HDP’nin AKP’den de oy alacağını öne sürerek hesaplamalarıma karşı çıktı. İlk bakışta doğru gibi gelebilir. Ancak seçim kampanyalarının estirdiği hava öyle olmayacağını gösteriyor.
AKP çok akıllı bir taktikle bütün seçim kampanyasını HDP karşıtlığı ve dindar söylemler üzerine inşa etti. Böylece hem kendi tabanından HDP'ye oy akışını engellemiş hem de, bence daha da önemlisi, AKP-HDP karşıtlığı sayesinde CHP tabanında HDP'ye karşı bir sempati yaratmış oluyor.
Ayrıca HDP'nin seçim söylemlerine bakın. Halihazırda AKP'ye oy veren “muhafazakar” Kürtleri değil de CHP'ye oy veren “laik” Türkleri, özellikle Alevileri hedef seçmiş. Kullandıkları laik ve muhalif söylem bunun bir göstergesi. AKP'ye oy veren "muhafazakar" Kürde oynasalar, ona uygun olarak daha etnik ve bölücü bir söylem kullanırlardı. Bunu yapmıyorlar.
5.
Öyleyse, HDP barajı aştığında sevinmek yerine, bunun ancak CHP'nin kaybedeceği %3 oyla gerçekleşeceğini görmek gerekiyor. Peki CHP'nin kaybettiği %3 oyun bedeli ne olabilir? Ben analizimde işte bunu tartıştım. Ve CHP'nin de 24 milletvekili yitireceğini iddia ettiğimde "matematik bilmemek"le bile suçlandım. Sanılıyor ki, HDP barajı geçince sadece AKP milletvekili kaybedecek.
Demek ki, bu konuyu açmam gerekiyor.
HDP barajı geçerse ağırlıklı olarak güneydoğuda milletvekili kazanacak. Bu herkesin malumu. CHP'nin o bölgede bir gücünün olmadığı da ortada. Bu yüzden HDP barajı aşamazsa milletvekillerinin tümünün AKP'ye geçeceği düşünülerek, AKP’nin havadan 50-60 milletvekili kazanacağını sanılıyor. Bu doğru, ama kısmen. Çünkü CHP, HDP’ye kayan %2-3 oy nedeniyle diğer illerde bir miktar milletvekili yitirecek ve bu tahminlerin üstünde. Ve AKP doğuda yitirdiklerini bu şekilde telafi edecek.
Üç örnek ilden bahsedeceğim. Hesaplamalar biraz karmaşık gelebilir ama “bu nasıl matematik” diye saldıranların anlayacağını varsayarak ayrıntılı bir şekilde ortaya koyacağım.
6.
Birincisi Rize. 2011'de AKP %69, CHP ise %17 almıştı. 3 milletvekili var ve 3'ünü de AKP kazanmıştı. AKP %60'a geriler, CHP oyunu 5-6 bin artırıp %20'yi geçerse, CHP 1 milletvekili kazanabilir.
Mümkün mü? Kesinlikle. AKP’deki erimeyi hesaba katarsanız, gayet mümkün. 2011’deki %50 oyu bu seçimde en az %42’ye ineceği düşünülen AKP Rize’de pekala %60’a kadar gerileyebilir. Ama Rize’de CHP'den HDP'ye emanet oy giderse, AKP %60'a inse bile o 3 milletvekilini korumuş olur.
Yani Rize gibi AKP'nin çok güçlü olduğu illerde CHP'den HDP'ye kayan %0,5 gibi küçük oran bile CHP'nin birer milletvekili azalmasına neden olur. Üstelik CHP’nin yitirdiği bu milletvekili AKP’ye gider.
İşte HDP'nin bir zararı bu.
AKP'NİN ÇOK GÜÇLÜ OLDUĞU AMA ERİMEYE BAŞLADIĞI İLLERDE CHP NORMALDE ALACAĞI YENİ BİR MİLLETVEKİLİNİ KAZANAMAMIŞ OLACAK! YA DA KILPAYI KAZANDIĞI BİR MİLLETVEKİLİNİ YİTİRECEK.
7.
Bir diğer örnek ise CHP'nin güçlü olduğu Tekirdağ. Burada CHP %45, AKP %36, MHP %14 almıştı. Toplam 6 milletvekili de 3-2-1 olarak dağılmıştı. CHP, AKP'nin 2 katından fazla oy alırsa, mesela CHP %50’yi geçip AKP %25'e inerse, o zaman milletvekili dağılımı 4-1-1 olur. Yani CHP 1 milletvekili artırır.
Mümkün mü? Yine evet. AKP’nin yaşayacağı erimeyi hesaba katın ve bu ilde 230 bin oyu olan CHP’nin bir 20 bin daha alabileceğini düşünün. Evet, mümkün. Ancak HDP barajı aşsın diye yitirdiği oylar yüzünden CHP oyunu %50'ye çıkaramazsa, o 4. milletvekilini alamamış olur... Yani CHP bu vekili yine AKP’ye kaptırır...
İşte HDP’nin bir diğer zararı.
CHP’NİN GÜÇLÜ OLDUĞU İLLERDE BİR MİLLETVEKİLİNİ AKP’YE KAPTIRMASINA NEDEN OLACAK!
8.
Bir de Büyükşehirlere bakalım. Mesela İzmir. 1. bölgede 13 milletvekili var ve 2011’de 6-6-1 olarak üç partiye dağılmıştı. CHP %43, AKP %37, MHP %11 almıştı. Bu bölgede CHP kılpayı 7-5-1’i kaçırmıştı. Yani AKP’ye bir vekil kaptırmıştı.
Bu seçimde CHP’nin bu farkı kapatacağı kesin. Hatta 8. vekili bile alabilir. Ama HDP barajı aşarsa, işte o zaman kaybeden CHP oluyor. 8-3-2 olacağı düşünülen tablo, 6-4-2-1 oluyor. Yani CHP bir vekilini HDP’ye birini ise AKP’ye kaptırıyor...
İşte HDP’nin bir üçüncü zararı.
BÜYÜKŞEHİRLERDE CHP MİLLETVEKİLLERİNİ SADECE HDP’YE DEĞİL AKP’YE DE KAPTIRACAK.
9.
Sonuç olarak kimi illerde HDP'ye kayan az miktardaki oy bile CHP'ye birer milletvekiline mal olabiliyor. Bunlar toplamda 24’e ulaşıyor. Üstelik CHP, bu milletvekillerinin önemli bir kısmı olan 10 kadarını HDP'ye değil AKP'ye kaptırıyor! Yani AKP güneydoğuda yitireceği 40 küsür milletvekilinin bir kısmını batıda bu şekilde telafi ediyor!!!
10.
Toparlarsak, genel sonuç şu: HDP barajı aşarsa 58 milletvekili alıyor. Bunların da yaklaşık 44'ü AKP'den, 14'ü CHP'den geliyor. Ancak CHP yukarıda örneklerini verdiğim gibi, 10 milletvekilini AKP'ye yitireceği için net olarak AKP 34, CHP 24 milletvekili kaybediyor.
(Birazcık aritmetik bilen herkes HDP barajı aşarsa AKP'nin CHP’ye karşı NET kaybının sadece 34-24=10 milletvekili olduğunu görür!)
11.
Peki bir CHP’li açısından AKP 10 milletvekili zarar etsin diye HDP'ye 58 milletvekili hediye etmenin mantığı nedir?
İşte burada AKP ile HDP'nin aslında bir iktidar bloğu olduğunu hatırlamak gerekiyor. Yani AKP ile HDP farklı partiler olmakla birlikte aynı hedefler için birleşmiş siyasi hareketlerdir.
Öyleyse, kâr-zarar hesabını AKP ile HDP’nin toplamına bakarak yapmalı.
HDP’nin barajı aştığı senaryoya geri dönelim. AKP 34, CHP 24 milletvekili kaybetmişti. HDP’nin kazancı 58.
Bu hesapta AKP’nin CHP’ye karşı tek başına zararı 34-24=10’dur dediğimiz gibi. Ama AKP-HDP ortaklığı kârdadır. Çünkü CHP’nin yitirdiği 24 milletvekili sayesinde AKP-HDP ortaklığı 24 vekil kâra geçiyor. İşte bu, Tayyip’in Başkanlık sistemi için açığı kapatmasını sağlayabilir!
12.
Son olarak, HDP barajı geçerse AKP’ye muhalefet yapar mı?
HDP’nin şu son seçim sürecindeki politik manevralarını bir kenara bırakın. HDP ne zaman AKP’ye muhalefet etti ki Allah aşkına?
Ayrıca niye etsin ki? AKP, HDP’ye hayal bile edemeyeceği tavizler verdi. HDP elbette AKP iktidarını tercih edecektir. Kürt Açılımı’nı CHP ya da MHP’yle yürütebilir mi sanıyorsunuz? İmkansız...
Bu yüzden barajı aşarsa, HDP’nin AKP ile ortaklık kuracağına emin olabilirsiniz. Bu ortaklığın boyutu tamamen AKP’nin alacağı oya bağlı.
AKP’nin milletvekili sayısı 275’in altına düşerse HDP ya koalisyon kurar ya da Apo’nun affı gibi tavizler karşılığında azınlık hükümetine destek verir. O zaman AKP’yi engellemek için HDP’ye oy veren CHP’liler de dizlerini dövebilirler!
Eğer AKP %42’yi aşarsa (hileyle vs.), HDP %10’u geçse bile 280 kadar milletvekiliyle tek başına hükümet kurma imkanını yakalayabilir… İşte o zaman daha büyük bir kabusla karşı karşıya kalırız çünkü AKP-HDP ortaklığı, HDP’nin 50-60 milletvekiliyle 330’u bile geçer ve Tayyip istediği başkanlık sistemi için referanduma gidebilir... Yine HDP’yi destekleyecek CHP’liler için üzücü bir tablo.
Her ihtimalde görüldüğü gibi, HDP AKP’nin can simididir! Ben bütün bu ihtimallerin AKP ve HDP tarafından düşünülüp hesaplandığına ve o yüzden HDP’nin parti olarak seçime girdiğini düşünüyorum.
13.
O yüzden, yol yakınken, uyarımızı yapıyoruz. CHP’liler net olsun, kafaları rahat olsun. Kendi partinize oy verin.
HDP barajı aşsın diye dua etmek ya da oy vermek yerine CHP küskünlerini kazanmaya bakın. Mesela CHP’ye bir nedenle kızıp oy kullanmayacak olanlar… Ya da CHP’yi değil de DSP, Anadolu Partisi gibi küçük partileri tercih edenler...
CHP, son bir gayretle oylarını 1-2 puan daha artırabilirse, işte o zaman MHP ile koalisyon kurma şansına erişir. Tabii tek bir şartla, HDP barajı aşmazsa.
CHP-MHP toplamı %50’ye ulaşırsa, AKP kaç alırsa alsın 275’in altında kalır... Hatta kimi durumlarda %49 bile yetebilir...
14.
Sizce hangisi daha mantıklı? Ülkenin geleceğini PKK’ya teslim etmek mi? Yoksa kendi işimizi kendimiz görmek mi?
Yıllardır AKP’yle Kürt Açılımı için güle oynaya ittifak kuran HDP’ye seçimden sonra muhalefet yapması için güvenebilir misiniz?
17 Aralık’ta ve Gezi Direnişi sırasında yapmadıkları muhalefeti, AKP’ye destek olmaları halinde Apo’nun dışarı çıkmasını bile sağlayabilecekleri bir meclis tablosunda mı yapacaklar? Güldürmeyin beni...
15.
Peki HDP gerçekten de CHP’den %2 oy devşirir ama yine %9’la falan baraj altı kalırsa? İşte o zaman AKP hem CHP’den 14 vekil kazanmış, hem de HDP’nin güneydoğu vekillerini toplamış olur. Böylece tek başına iktidara gelir. Peki bu durumun sorumlusu kim olacak?
HDP’ye emanet oy vermeyen o ekstra %1 CHP’li mi, yoksa boşu boşuna HDP’ye geçici olarak oy atan %2 CHP’li mi? Bence yanıt çok açık.
Peki bu riske girmeye değer mi? Ya HDP barajı kılpayı aşamazsa? Ya da barajı aştığında AKP’yle ittifakına devam ederse? Hatta, AKP-HDP ortaklığı 330 milletvekilini geçerse?
Bu riskleri göze almaktansa CHP-MHP toplamının %49-50’yi bulması için uğraşmak bence çok daha akıllıca.
Bırakalım HDP’liler barajı aşmak için uğraşsın. Bu onların problemi. Biz kendi işimize, Tayyip faşizmini engellemeye bakalım...
Not: Tekrar edeyim, oy tahminlerin ve öngörülerim AKP’nin yaptığı hilenin boyutuna göre elbette doğru çıkmayabilir. İş sandıklara sahip çıkmamıza bağlı...
